مقصد ششمین سفر استانی ام در دولت چهاردهم، استان سمنان بود. استان معین تهران و مأمن و سرریز صنایع پایتخت که سهماش از این همسایگی، آلودگی و کمآبی است.
🔺در سالها رفتوآمدی که به استان داشتم، با مشاهدهی وجود مراکز متکثر آموزش عالی در مسیر جاده تهران-سمنان، این گمان را تقویت کرده بود که صادرات دو رئیس جمهور، موجب توجه ویژه به استان و توسعه آن شده است. البته معلوم شد متنفذین (و نه لزوماً رؤسای قوا) در چهار دولت مولود سمنان در حوزه نفوذ و منافع خود مؤسسات آموزش عالی متعددی را تأسیس کردهاند، لیکن از توجه قابل ملاحظهای که موجب تحول در استان شده باشد، بجز شهرستان شدنِ چند بخش خبری نبود.
🔺سوء تدبیر عوامل سازمان حفاظت از محیط زیست در دو بُعد خسارتهایی را به بار آورده است؛
۱. تعطیلی بسیاری از کارخانجات و جلوگیری از فعالیت و توسعه صنعتی استان حتی برای تولیدات مونتاژی و فاقد آلایندگی به دلیل رویکردهای سلبی و عدم راهکارهای ایجابی برای همزمانیِ تولید و حفظ محیط زیست.
۲. آلودگی هوا، باز هم بدلیل《عدم رویکرد ایجابی و راهحلمحور》و 《ممنوعیتهای نسنجیدهی بدون راه برونرفت》 که منجر به فعالیتِ اجتنابناپذیر صنایعِ آلاینده و عدم نظارت بر میزان آلایندهها شده است.
🔺 تصمیمات و هماهنگی خوبی با مقامات استان و شهرستان آرادان برای تکمیل ساختمان فرمانداری و راهاندازی مجتمع اداری از محل مولدسازی تا دهه مبارک فجر انجام شد.
🔺اینکه یک بخش به شهرستان ارتقاء و استقلال پیدا میکند، نور امیدی است برای مردم شهرستان تا خدمات بهتر و سریعتری دریافت کنند و فرایند توسعه منطقه تسریع شود، ولی وقتی استقلال، منجر به تحقق هیچ یک از خواستهها نشده، یا آنگونه که انتظار میرفت، نشده، نارضایتی و ناامیدی در مردم شدت میگیرد و آنرا از مظاهر ناکارآمدی کارگزاران و مدل حکمرانی میپندارند.
ظاهراً الگوی تصمیمات دولتها، 《راهبنداز – جابنداز》 است.
📍ویژگی های سیاسی و اقتصادی استان سمنان
استان سمنان با موقعیت استراتژیک خود در شمال ایران، از جنبههای سیاسی و اقتصادی دارای ویژگیهای مهمی است که در ادامه به آنها اشاره میکنم؛
🔷ویژگیهای سیاسی
۱. موقعیت ارتباطی و استراتژیک
▫️ سمنان در مسیر تهران به مشهد قرار دارد و بخشی از محور شرق کشور محسوب میشود.
▫️ نزدیکی به پایتخت (حدود ۲۲۰ کیلومتر تا تهران) و خیزش برخی رؤسای جمهور و مقامات کشور از این استان باعث شده که سمنان از نظر سیاسی و امنیتی اهمیت داشته باشد.
۲. حضور نهادهای مهم نظامی و امنیتی
▫️ وجود پایگاههای نظامی و مراکز آموزش نیروهای مسلح در این استان.
▫️ برخی تاسیسات دفاعی و هستهای ایران در این منطقه قرار دارند.
۳. تأثیرپذیری از سیاست کلان کشور
▫️ به دلیل همجواری با تهران، تصمیمات سیاسی پایتخت به سرعت بر این استان تأثیر میگذارد.
▫️ حضور نمایندگان نسبتاً مؤثر در مجلس شورای اسلامی.
▫️ استان سمنان از نظر امنیتی در زمره استان های آرام کشور است و کمترین تنش های سیاسی و اجتماعی در آن دیده می شود.
۴. تنوع قومیتی و چالشهای اجتماعی
▫️ وجود اقوام مختلف از جمله فارسها، ترکها، مازنیها و عشایر که گاه باعث شکلگیری بحثهای محلی در مدیریت استان میشود.
🔶 ویژگیهای اقتصادی
۱. صنعت و معدن
▫️ سمنان یکی از قطبهای صنعتی ایران است، با وجود کارخانههای سیمان، گچ، فولاد، شیمیایی، داروسازی، نساجی و صنایع غذایی.
▫️ معادن غنی از جمله ذخایر گچ، نمک، آهک، باریت، کرومیت، زغالسنگ و مس در این استان وجود دارد.
▫️ شهرکهای صنعتی مهم مانند شهرک صنعتی سمنان، شاهرود، ایوانکی و دامغان در این استان فعال هستند.
۲. کشاورزی و دامداری
▫️ تولید زعفران، پسته، انار، بادام، زردآلو و انگور در برخی شهرستانها مانند شاهرود، دامغان و گرمسار رونق دارد.
▫️ دامداری بهویژه در مناطق عشایری استان رواج دارد.
۳. انرژی
▫️ نیروگاههای حرارتی سمنان و شاهرود در تأمین برق کشور نقش دارند.
▫️ پتانسیل بالای انرژی خورشیدی و بادی به دلیل آبوهوای نیمهکویری.
۴. گردشگری و ترانزیت
▫️ جاذبههای تاریخی مانند بافت قدیمی سمنان، آرامگاه شیخ ابوالحسن خرقانی، بایزید بسطامی و کویر حوضسلطان.
▫️ تنوع اقلیمی بالا، از کویر حاج علی قلی، آبشار نکارمن تا جنگل های ابر در شاهرود
▫️ عبور جاده ترانزیتی تهران-مشهد و خط راهآهن از این استان، نقش مهمی در اقتصاد آن دارد.
۵. چالشهای اقتصادی
▫️ کمبود منابع آب به دلیل قرارگیری در منطقه خشک و نیمهخشک.
▫️ وابستگی برخی شهرها به صنایع قدیمی که نیاز به نوسازی دارند.
🟢 جمعبندی
استان سمنان از نظر سیاسی به دلیل نزدیکی به تهران و وجود زیرساختهای دفاعی اهمیت دارد و از نظر اقتصادی نیز با تکیه بر صنعت، معدن و کشاورزی، یکی از استانهای مؤثر در اقتصاد ایران محسوب میشود. با این حال، چالشهایی مانند کمبود آب و نیاز به توسعه متوازن در بخشهای مختلف وجود دارد.
