مقصد پنجمین سفر استانی شهرها و شهرستانهای اراک، قورچی، دلیجان، خمین، زرندیه، فراهان، کمیجان، میلاجرد، خنداب و مهاجران در استان مرکزی برای پیگیری استقرار مجتمعهای اداری بود.
استانی با شهرها و شهرستانهای صنعت محور یا بعضاً کشاورزی محور. استان، نمادی از توسعه نامتوازن بدلیل نحوه سیاستگذاریهای دراز مدت بود. بگونهای که شهری با فراوانی و وسیعترین صنایع زیربنایی کشور و شهری دیگر با ۲۵% جمعیتِ مستمری بگیر کمیته امداد.
🔺همچنان صحتِ اعتقادم در تأثیر سه ویژگیِ شخصیتی مدیران ارشد شامل؛ «خلاقیت»، «انگیزه» و «شهامت» در رشد و عقبماندگی استان را میدیدم. و البته تأثیر پیشینه افراد در رویکرد و سبک مدیریت ایشان. آنچنانکه یک استاندار بدلیل سبقه بازرسی، نگاه سلبی را جاری کرده و دیگری بدلیل سابقه و تخصص عمرانی، توسعه را از دریچه ساختوساز میبیند.
🔺بهطور کلی؛ عدم اشراف به قوانین و مقرراتِ متنوع یا ناآشنایی با سوابق یک موضوع، در کنار ضعف در سه ویژگی شخصیتیِ پیشگفته، مانع از تصمیمات بهینه و سرعت در اقدامات و تحولات اثربخش است.
🔺نحوه استفاده از زیرساختها و منابع دولتی نشان میداد که بیقانونی و ماکیاولی، اصولگرا و اصلاحطلب یا انقلابی و غیرانقلابی و از این دست تقسیمبندیها نمیشناسد. برای عدول از قوانین و مقررات، آنچه کارکرد دارد؛ «توجیه است». لذا اولویتها فراموش شده و مردم مابین حرکات نمایشی صاحبان زور، چشم انتظار اقدامی مؤثراند.
🔺بنظر میرسد؛ مدیران فعلی، برخی اقدامات اصلاحی را علیرغم تشخیص ضرورت، بدلیل ترس از اتهام ضد انقلابی بودن! انجام نمیدهند.
▫️همیشه میان چالشها و ناکارآمدیها، انسانهای پرتلاش و امیدوار، در عین گلایهمندی از برخی موضوعات و محدودیتها، میدرخشند و آثار اقدامات افراد کارآمد همیشه نمایان است.
✅ با این حال با مشارکت برخی مدیرانِ باانگیزه، پیشنهادهایی مبتنی بر قوانین و مقررات، برای اصلاح امور و رویهها که تأثیر فوری برای شیوه ارائه خدمت به مردم و افزایش رضایتمندی ایشان داشت، ارائه کردم.
با توجه به تعاملات بین استان و سازمان، امیدوارم انگیزه کافی برای انجام توصیههای قانونی، بوجود آمده باشد که در اینصورت در هفته دولت و دهه فجرِ سال جاری، تمامی تصمیمات به بار نشسته و آثار آن نمایان خواهد شد.
📍ویژگیهای سیاسی و اقتصادی استان مرکزی
استان مرکزی، واقع در قلب ایران، از جنبههای سیاسی و اقتصادی دارای اهمیت ویژهای است. در ادامه به مهمترین ویژگیهای آن اشاره میکنم؛
🔹ویژگیهای سیاسی
۱. مرکزیت جغرافیایی و سیاسی
▫️ استان مرکزی به دلیل قرارگیری در مرکز ایران، از اهمیت ارتباطی و راهبردی برخوردار است و نقش مهمی در اتصال شمال به جنوب و شرق به غرب کشور دارد.
▫️ شهر اراک، مرکز استان، یکی از کلیدیترین شهرهای صنعتی و سیاسی ایران محسوب میشود.
۲. تأثیرگذاری در تصمیمگیریهای ملی
▫️ این استان زادگاه برخی چهرههای مهم سیاسی ایران مانند امام خمینی (ره) است، که این مسئله جایگاه فرهنگی و سیاسی خاصی به آن بخشیده است.
▫️ حضور چهرههای سیاسی و نمایندگان بانفوذ در مجلس شورای اسلامی از این استان، باعث شده تا در برخی سیاستگذاریهای کشور نقش داشته باشد.
۳. پایگاه صنایع دفاعی و هستهای
▫️ وجود تأسیسات مهم هستهای و صنایع دفاعی (مانند مجتمعهای دفاعی و هستهای در فریدن و شازند) این استان را به یکی از مناطق استراتژیک امنیتی ایران تبدیل کرده است.
۴. تنوع قومیتی و مذهبی
▫️ وجود اقوام مختلف (فارس، ترک، لر و …) و مذاهب (شیعه و اقلیتهای مذهبی) باعث شده سیاست داخلی استان ترکیبی از تعاملات فرهنگی و اجتماعی باشد.
🔸 ویژگیهای اقتصادی
۱. قطب صنعتی ایران
▫️ استان مرکزی یکی از مهمترین مناطق صنعتی کشور است.
▫️ شهرهای اراک، ساوه و شازند میزبان صنایع بزرگ پتروشیمی، فولاد، آلومینیوم و ماشینآلات سنگین هستند.
▫️ پتروشیمی شازند، کارخانه آلومینیوم ایران (ایرالکو)، ماشینسازی اراک و نیروگاه حرارتی شازند از جمله صنایع بزرگ این استان هستند.
۲. کشاورزی و محصولات باغی
▫️ استان مرکزی در تولید گندم، جو، انگور، گردو و پسته جایگاه مهمی دارد.
▫️ شهرستان ساوه به عنوان یکی از قطبهای تولید انار و انگور در ایران شناخته میشود.
۳. معادن غنی
▫️ این استان دارای معادن مهم فسفات، سیلیس، گچ، سنگ آهن، سرب، روی، مس و سنگهای تزئینی است.
▫️ معدن آهنگران ملایر (در مجاورت استان مرکزی) و معادن خمین از جمله منابع معدنی ارزشمند منطقه هستند.
۴. ترانزیت و حملونقل
▫️ به دلیل قرارگیری در مسیر اتوبانهای تهران–جنوب و شرق–غرب، استان مرکزی نقش مهمی در تجارت و ترانزیت کالا دارد.
▫️ پایانه بار فرودگاه اراک نیز در حمل کالاهای صادراتی و وارداتی مؤثر است.
۵. چالشهای اقتصادی
▫️ با وجود صنایع بزرگ، مشکلاتی مانند آلودگی محیط زیست (به ویژه در اراک)، کمبود آب و بیکاری فصلی در برخی مناطق وجود دارد.
🟢 جمعبندی
استان مرکزی به دلیل موقعیت جغرافیایی، صنایع بزرگ، معادن و کشاورزی، نقش کلیدی در اقتصاد ایران ایفا میکند. از نظر سیاسی نیز به دلیل مرکزیت و حضور صنایع دفاعی و هستهای، اهمیت راهبردی دارد. با این حال، مسائلی مانند آلودگی هوا و کمبود منابع آب از چالشهای پیش روی این استان هستند.
